Nezihlestirme, mutenalasma kelimeleri ile Türkçe'de karsilik bulunmaya çalisilan "gentrification" kavrami 60'li yillarda terminolojiye girdiginden beri evrensel bir taninma ile karsi karsiyadir. Farkli altyapilar ve sosyal gelir düzeylerinden gelen insanlarin olusturdugu, nüfus yogunluklarinin yasama kattiklari çesitlilik , tipki tarihin yaptigi gibi sehri zenginlestiren unsurlardan biridir. Mimari, kültürel ve sosyal formlarin biraradaliklariyla Istanbul sürekli bir degisim halindedir. Içerden ve disardan olarak tanimlayabilecegimiz degisim nosyonu, gentrification söz konusu oldugunda salt "'disaridan'' kaynakli bir durum olusturmaktadir. Bir süredir Istanbul'un Fener ve Balat semtlerinde UNESCO ve Avrupa Birligi tarafindan desteklenmekte olan "rehabilitasyon programi" basligi altinda bir dizi edim gerçeklestirilmekte. 200 evin renove edilmesi ve buna bagli olarak sosyo-ekonomik düzeyin gelistirilmesi konusunda çalismalar düzenlenmesi gibi girisimlerin yer aldigi program, salt evleri degil kamusal alanlari da yeniden düzenlemeyi amaçlamaktadir. Balat çarsisi, yirminci yüzyil mimari estetigi göz önüne alinarak düzenlenmekte, rehabilitasyon kapsaminda olan binalar ilksel mimarisi göz önüne alinarak renove edilmektedir. Bu anlamda gentrification farkli oranlarda, farkli kosullarda gerçeklestirilmektedir; Fener ve Balat örneginde ise dis faktörlerin etkin bir katilimi söz konusudur. Sadece yeni is alanlari yaratmak degil kadinlara ve çocuklara yönelik sosyal programlar düzenlemek de programin amaçladigi çalismalardan bazilari... Gentrification kavrami hakkinda kesin çikarimlarda bulunmak için ise elestirel bakis açisini muhafaza etmek ve izdüsümleri hakkinda detayli arastirma yapmak gerekli bir unsur olagelmektedir.
Ahmet Polat çalismalarini belli durumlar üzerine gerçeklestirmekte olan bir fotografçi. 2001 yilinda "Gurbetçi'" kavrami üzerine gerçeklestirdigi fotograf serisinde göç ve göçmenlik kavramlarina egilmisti. Son dönemde ise gentrification kavrami üzerine egilerek Hollanda ve Turkiye'de olmak üzere vaka çalismalari gerçeklestirmekte... Fener, Balat ve Transvale'de çektigi fotograflar o bölgelerde yasamakta olan popülasyonun yasam seklini ve mimariyle aralarindaki etkilesimi yansitiyor. Polat, halihazirda süregelen bir çalisma yapiyor. "Gentrification"un uzun vadede gerçeklesmekte olusu Polat'in devam eden çalismalariyla, farkli uzamlarda gerçeklesmekte olan degisimi isaretlemektedir.
Polat'in fotografçiligi sadece sosyal bir belgeleme olarak nitelendirilemez. Gündelik pratiklerin ve gündemdekilerin çok katmanli bir yapida ifadesidir. Fotograf bilgisi ve kadraj pratigi görüntüledigi anlara yaklasimi ile biraraya gelmektedir, dolayisiyla fotograflar kollektif hafizanin dönüsümünü ve bilissel haritalarin degisimini yansitmaktadir. Mimari yapidaki degisim pratikteki farkliliklari yaratmakta ve sanatçi bunu dogrudan bir anlatim kullanmaksizin gerçeklestirmektedir. Polat siyah-beyaz fotograflari üzerinden, kesin tanimlari olan bir anlatim yerine öncesi ve sonrasi olan hikayeleri olusturmaktadir.
"Degisim yönünde..." baslikli sergide Ahmet Polat Transvale, Fener ve Balat'ta gerçeklestirdigi çalismalari sergiliyor. Es zamanli olarak Balat'ta, kamusal alanda da bir sergi gerçeklestirecek... Galeri mekanindaki fotograflar ise benzer edimlerin farkli zaman ve mekanlardaki paralleligini isaret etmektedir.
Fatos Üstek